داستان رنگ- History of Color (بخش اول)
تولد رنگ
انسان که عنوان اشرف مخلوقات را یدک می‌کشد، در اولین دقایق تولد و گشودن پلک‌هایش با فضایی جدید و آکنده از نور وبازتابش آن مواجه می‌شود که موجب آشکار شدن مرز شکل‌ها، سطوح و برجستگی‌ها و حجم اجسام و لازمه تفکیک آنها از یکدیگر است. امّا این نور و بازتابش، یک پیام دیگر نیز برای بشر به ارمغان آورده و آنهم درک پدیده‌ای اعجاب انگیز به نام “رنگ” است. در ادامه این سلسله مقالات درخواهیم یافت که اگر نور نبود، رنگی هم نبود و زندگی برای ما سرد و بی روح می‌نمود و درک ما از واقعیت اشیاء، دریافت احساسات و تعامل با طبیعت و همنوعان و حتی ادامه حیات به نوعی در گرو شناخت رنگ‌ها است!
هنگامی که نور به سطح مواد و اجسام برخورد می‌یابد، در لایه‌های الکترونی (ابرالکترونی) اتم‌های آن جسم فرو رفته و پس از برخورد با اکترون‌ها و اجزای پیرامون هسته به سمت بیرون بازمی‌تابد و در این بازتاب که با زاویه مختلف برای هر ماده رخ میدهد، درجه خاصی از نور به شبکیه چشم ما می‌رسد که موجب ادراک یک “رنگ” خاص در مغز می‌شود.
بر اساس این مکانیزم، مواد به دلیل تفاوت آرایش الکترونی اتم‌هایشان، می‌توانند بخشی از نور را جذب کرده و درجات متفاوتی از آن را که “طیف” نامیده می‌شوند بازتابش کنند. طیف‌ها بر بستر امواج نوری حاصل از مواد گوناگون ساطع می‌شوند و این امواج دارای “طول” و “انرژی” نابرابرند و این نابرابری اساس تولد رنگ‌ها در طبیعت است!
نورسفید، پدررنگ‌ها
اگر نور سفید به یک منشور شیشه‌ای شفاف بتابد، به شکل اعجاب انگیزی شکسته و به 7 طیف رنگی قرمز، نارنجی، سبز، زرد، آبی، نیلی و بنفش تجزیه و نمایان می‌گردد. البته شکست و تجزیه نور دارای بسترهای ظهور دیگری نیز هست که همه ما به نوعی با آنها برخورد داریم مثل: رنگین کمان، حباب صابون، سطح یک DVD، کریستال و …
همانطور که در تصویر بالا پیداست بیشترین طول موج مربوط به طیف رنگی قرمز و کمترین آن متعلق به بنفش است.
روی حباب صابون، شیشه ساعت، انواع لوح فشرده و حتی در مولکول‌های شفاف هوا به هنگام وقوع رنگین کمان هم می‌توان پدیده انکسار نور سفید و ظهور طیف‌های رنگی زیبا را به نظاره نشست، بدون هیچ هزینه‌ای!
خوب است بدانیم: رنگین کمان، آزفنداک، تیراژه، کمان رستم، آدینده و یا نوشه پدیده‌ای نوری و قیاسی است که زمانی که خورشید به قطرات نم و رطوبت جو زمین می‌تابد باعث ایجاد طیفی از نور در آسمان می‌شود. این پدیده به شکل یک کمان رنگین در می‌آید. رنگین کمان‌ها به کمک نور خورشید در آسمان در سوی مخالف خورشید پدیدار می‌شوند.یک رنگین‌کمان طیف پیوسته‌ای از رنگ‌ها را پوشش میدهد؛ نوارهای متمایز (شامل تعدادی نوار) که ساختهٔ دید رنگی انسان هستند، و هیچ نوع نواربندیی در یک عکس سیاه سفید از رنگین‌کمان مشاهده نمی‌شود (فقط گرادیان ملایمی از شدت به یک مقدار بیشینه می‌رسد، سپس با یک کمینه در طرف دیگر کمان محو می‌شود). برای رنگ‌هایی که با چشم انسان عادی دیده می‌شود، توالی ذکر شده و به یاد مانده، در فارسی، هفت‌تایی قرمز، نارنجی، زرد، سبز، آّبی، نیلی سیر و بنفش است. با این حال افراد کور-رنگ رنگ‌های کمتری خواهند دید. بجز باران, مه، افشانه، و شبنم معلق در هوا نیز می‌توانند رنگین‌کمان تشکیل دهند.(دانشنامه ویکی پدیا)
این داستان هیجان انگیز ادامه دارد! با ما همراه باشید….
به قلم: کمال محمدی مجد/مدیر نگارستان مهر/ 21-04-1396خورشیدی/ تذکر: هرگونه کپی و اقتباس از مطالب و محتوای این سایت بدون ذکر منبع و نام نویسنده پیگرد قانونی دارد
